Ślub – najczęściej – bierze się raz (mam tu na myśli tzw. ślub konkordatowy)  Ale jeśli chodzi o zakończenie małżeństwa to już różnie bywa (chociaż zaraz się przekonasz, że sprawa nie jest oczywista – terminologia w procedurach jest zupełnie odmienna) No i oczywiście zupełnie inne są też przesłanki i okoliczności, które podlegają analizie sądu.

Oczywiście można wziąć tylko ślub cywilny, ale w takiej sytuacji kwestia omawiana w tym wpisie w ogóle nie powstaje.

Tak więc przechodząc już do tematu:

Rozwód kościelny to coś, czego…

właściwie nie ma.

Przepisy kodeksu kanonicznego nie przewidują “rozwodów kościelnych”.

Dodam tylko, iż przepisy kodeksu rodzinnego także takiej instytucji nie przewidują.

Nie ma też czegoś takiego jak “unieważnienie ślubu kościelnego”.

Poprawne określenie to stwierdzenie nieważności.

Takie określenie ma swoje uzasadnienie. Napiszę o tym w dalszej części wpisu.

Jednym z często zadawanych pytań jest pytanie o możliwość wniesienia sprawy o stwierdzenie nieważności ślubu kościelnego w sytuacji gdy sprawa o rozwód cywilny jest jeszcze w toku przed sądem.

Czy można wnieść sprawę o stwierdzenie nieważności ślubu kościelnego w sytuacji, gdy nie zapadł jeszcze wyrok rozwodowy przed sądem cywilnym?

Rozwód cywilny a stwierdzenie nieważności ślubu kościelnego

A co gdyby orzeczenie przed sądem kościelnym zapadło wcześniej?

Żaden przepis kodeksu rodzinnego nie zawiera odpowiedzi na to pytanie.

Ale – na szczęście – odpowiedź możemy znaleźć w orzecznictwie Sądu Najwyższego.

Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego :

Orzeczenie sądu kościelnego o ważności bądź o ustaniu małżeństwa kanonicznego nie może mieć prejudycjalnego wpływu na orzeczenie sądu państwowego o ważności lub o ustaniu świeckiego związku małżeńskiego.

(wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2000 r.)

Podstawa prawna – jeśli chodzi o stwierdzenie nieważności ślubu kościelnego – znajduje się w kodeksie prawa kanonicznego.

W kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, jak już wspomniałam, nie znajdziesz nic na ten temat.

Rozwód cywilny a stwierdzenie nieważności – różnice

Rozwód to zakończenie małżeństwa. Tak, mało odkrywcze stwierdzenie.

Czyli małżeństwo zostało zawarte, ale po pewnym czasie nastąpił “trwały i zupełny” rozkład pożycia, skutkiem czego jeden z małżonków wniósł do sądu cywilnego pozew o rozwód.

Sąd stwierdził, iż faktycznie ten trwały i zupełny rozkład pożycia miał miejsce i w takiej sytuacji wydał wyrok rozwiązujący małżeństwo.

Oczywiście nie zawsze jest to takie proste, sąd przeprowadza postępowanie dowodowe, przesłuchuje strony i podejmuje wiele innych czynności.

Ważne jest jednak to, że przedmiotem badania sądu jest to, co miało miejsce po ślubie. Czasami całe, długie lata po ślubie. Sam okres, kiedy do zawarcia małżeństwa doszło jest tu zdecydowanie mniej istotny.

Dokładnie inaczej jest w sprawie o stwierdzenie nieważności ślubu kościelnego.

Tu właśnie ten okres zawarcia małżeństwa wysuwa się na pierwszy plan.

Dlatego właśnie nie mówimy tu o rozwodzie, tylko o stwierdzeniu, że małżeństwo zostało nieważnie zawarte  z przyczyn określonych w kodeksie prawa kanonicznego.

Czyli – jeszcze raz – przyczyna nieważności musiała istnieć już wtedy, gdy małżeństwo było zawierane.

I tu często pojawia się pytanie dotyczące orzekania o winie.

A konkretnie – czy orzeczenie winy w sądzie cywilnym znajdzie przełożenie na orzekanie przez sąd kościelny. (czyli warto walczyć o winę, jeśli będę chciał potem wnieść sprawę do sądu kościelnego)

Cóż, zazwyczaj nie warto – właśnie ze względu na zupełnie inne kwestie, które są przedmiotem analizy różnych sądów.

Jednak, jeśli faktycznie rozważasz wniesienie sprawy do sądu kościelnego –  dobrym rozwiązaniem może być skonsultowanie swojej sprawy z adwokatem kościelnym, jeszcze przed wniesieniem sprawy do sądu.

I nie – nie jest możliwe orzeczenie takiej nieważności gdy oboje małżonkowie zgodnie się tego domagają. O ile sąd cywilny może wydać wyrok rozwiązujący małżeństwo nawet już po jednej rozprawie, to w przypadku stwierdzenia nieważności ślubu kościelnego (niestety??) tak łatwo już nie będzie.

foto: a href=’https://www.freepik.com/photos/divorce’>Divorce photo created by freepik – www.freepik.com</a