Podział majątku po rozwodzie często budzi większe emocje niż sam rozwód.
To nawet całkiem zrozumiałe – w końcu chodzi o wspólny majątek, na który małżonkowie pracowali przez wiele lat.
Najczęściej jest tak, iż największe emocje budzi przyznanie własności nieruchomości.
To też jest w pełni zrozumiałe.
W końcu to najczęściej najbardziej wartościowy składnik wspólnego majątku.
Tylko właśnie z tą nieruchomością – w szczególności domem – jest czasami pewien problem.
W prawie cywilnym jest taka zasada, iż dom wybudowany na działce stanowi własność właściciela działki.
Nie jest to bynajmniej spowodowane jakąś ostatnią nowelizacją przepisów.
Tak jest od … naprawdę bardzo dawna 😉
Zastanawiasz się może co to ma wspólnego ze sprawami o podział majątku wspólnego?
Otóż ma – i to całkiem sporo.
Historia z życia wzięta. Zapewne taka, jakich wiele.
Wkrótce po ślubie mąż otrzymał od swoich rodziców – na podstawie umowy darowizny – atrakcyjnie zlokalizowaną działkę.
Małżonkowie szybko więc przystąpili do budowy “wspólnego” domu.
Żona miała swoje oszczędności, dodatkowo małżonkowie zaciągnęli jeszcze kredyt na wybudowanie domu – i spłacali ten kredyt z wspólnego majątku.
Niestety po kilkunastu latach małżeństwo zakończyło się rozwodem.
A po rozwodzie była już żona wniosła sprawę o podział majątku wspólnego.
Tylko… co stanowiło ten majątek wspólny i czego mogła domagać się była już żona?
Wiem, na początku małżeństwa mało kto myśli o takich sprawach.
rada: finansujecie budowę domu ze wspólnego majątku? A może to Ty finansujesz budowę z majątku osobistego?
albo też bierzecie wspólnie kredyt na budowę domu? Upewnij się, że działka stanowi waszą wspólną własność.
Działka jednego z małżonków – a dom ?
Niestety – NIE jest tak, iż w sytuacji gdy dom był wybudowany z pieniędzy stanowiących majątek osobisty żony (czy też z pieniędzy stanowiących majątek wspólny) to automatycznie działka “przechodzi” do majątku wspólnego. Nie – tak to nie działa.
Jest oczywiście pewien sposób, aby działka stała się majątkiem wspólnym – ale wymaga to podjęcia określonych działań, nic tu nie działa z automatu. A te działania muszą mieć formę aktu notarialnego.
Jeśli jednak nie pomyślałeś o tym wcześniej, a teraz jesteś w takiej sytuacji:
Trudna sytuacja, ale może coś da się zrobić?
Zobacz, co w tej kwestii powiedział Sąd Najwyższy:
Małżonek, który wspólnie ze swoim współmałżonkiem dokonał budowy na gruncie stanowiącym majątek odrębny tego współmałżonka, może w postępowaniu o podział majątku dorobkowego – na podstawie art. 231 k.c. – żądać przeniesienia własności udziału w tej nieruchomości na swoją rzecz.
Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 11 marca 1985 r., sygn. akt III CZP 7/85
To uchwała sprzed wielu lat, ale zachowuje swoją aktualność.
Zobacz jeszcze, co Sąd Najwyższy wskazał w uzasadnieniu tej uchwały:
Należy przyjąć, że w postępowaniu o podział majątku dorobkowego mogą być rozważane następujące żądania małżonka, który wspólnie ze swym współmałżonkiem dokonał budowy na gruncie stanowiącym majątek odrębny tego współmałżonka:
a) żądanie zasądzenia na jego rzecz stosownej kwoty pieniężnej, odpowiadającej części wartości nakładu stosownie do przysługującego mu udziału w majątku wspólnym,
b) żądanie przyznania mu innych przedmiotów odpowiadających wartościowo tej kwocie i
c) żądanie wykupu części nieruchomości zajętej pod budynek wzniesiony kosztem majątku wspólnego, odpowiadającej jego udziałowi w majątku wspólnym
Jak więc widzisz : są różne możliwości i różne rozwiązania.
Oczywiście sąd zawsze orzeka w konkretnym stanie faktycznym, bierze pod uwagę sytuację i stanowiska stron, przedłożone dowody.
A jeśli już o dowodach mowa:
pamiętaj, że to Ty jako strona musisz wykazać aktywność dowodową.
Sąd nie będzie za Ciebie szukał dowodów.
I złóż te dowody na możliwie wczesnym etapie postępowania – aby nie narazić się na ich pominięcie przez sąd.
I jeszcze jedno orzeczenie Sądu Najwyższego
To teraz pokażę Ci jeszcze jedno orzeczenie Sądu Najwyższego – dotyczące tego tematu:
1. W sprawie o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami sąd rozstrzyga o roszczeniu przewidzianym w art. 231 k.c. w orzeczeniu kończącym postępowanie. Sąd może wydać postanowienie częściowe lub postanowienie wstępne, jeżeli uzasadniają to okoliczności sprawy.
2. O tym, czy roszczenie przewidziane w art. 231 k.c. należy uwzględnić, czy też zasądzić odpowiednią kwotę tytułem zwrotu nakładów – polegających na wzniesieniu budynku – poczynionych z majątku wspólnego na majątek osobisty jednego z małżonków, decydują okoliczności sprawy.
(Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2010 r., sygn. akt III CZP 34/10)
Przeczytaj w szczególności punkt 2 tej uchwały.
Widzisz? Nawet w tak trudnej sytuacji są jakieś możliwości działania.
Zawsze powtarzam, że lepiej zapobiegać niż leczyć.
Czyli : jeśli możesz uniknąć problemów na przyszłość – zrób wszystko, aby tych problemów uniknąć.
Tak – darowizna stanowi co do zasady majątek osobisty obdarowanego, nawet jeśli umowa miała miejsce po ślubie.
Ale są sposoby (i to wcale nie wiążące się z dużym kosztem) aby “przenieść” nieruchomość z majątku osobistego jednego z małżonków do majątku wspólnego.
Masz pytania? Napisz do mnie.
Damcio
10.10.2020 @ 02:30
A czy była żona może roszczenie o własność nieruchomości gruntowej z art 231 przedstawić nowemu nabywcy nieruchomości, który zakupił ją od byłego mężą po postanowieniu wstępnym stwierdzającym, że nieruchomość jest składnikiem jego majątku osobistego?