Jeśli oboje małżonkowie mają polskie obywatelstwo i mieszkają w Polsce, to nie ma problemu. Orzekać będzie sąd w Polsce w oparciu o przepisy prawa polskiego.

Ale nie zawsze jest tak prosto.

Zdarza się przecież, iż Polacy zawierają związki małżeńskie z obywatelami innego kraju, a ślubie mieszkają w Polsce, lub też decydują się na wspólne życie w zupełnie innym kraju.

Łatwość przemieszczania się po Europie jest naprawdę imponująca.

Jak też wiadomo, dziesiątki (setki) tysięcy młodych ludzi podejmuje pracę w innych krajach Europy.

Często też się zdarza, iż małżeństwa obcokrajowców decydują się żyć w Polsce.

Niestety – wiele z tych małżeństw kończy się rozwodem.

Jeśli mieszkasz w Polsce, to zapewne będzie dla Ciebie oczywiste, że wnosisz sprawę do sądu w Polsce.

Jest jednak coś, co musisz wiedzieć w tej sytuacji.

Czy to, iż orzeka sąd w Polsce, oznacza iż  zawsze będzie właściwe prawo polskie?

Wiem, dla wielu osób odpowiedź będzie zaskoczeniem.

Otóż NIE ZAWSZE.

Może tak być, iż sąd w Polsce będzie właściwy do rozpoznania sprawy, ale stosować będzie przepisy prawa innego państwa.

Teraz to dla mnie całkiem jasne, ale… kiedyś (dawno temu jak po raz pierwszy czytałam przepisy) też byłam troszkę zaskoczona.

Wytłumaczę to na przykładzie sprawy o rozwód:

Oprócz przepisów kodeksu postępowania cywilnego są też inne ustawy.

Mam tu konkretnie na myśli ustawę Prawo Prywatne Międzynarodowe.

Dokładnie to art. 54 tej ustawy:

Zgodnie z treścią przepisu:

Rozwiązanie małżeństwa podlega wspólnemu prawu ojczystemu małżonków z chwili żądania rozwiązania małżeństwa.

W razie braku wspólnego prawa ojczystego małżonków właściwe jest prawo państwa, w którym oboje małżonkowie mają w chwili żądania rozwiązania małżeństwa miejsce zamieszkania, a jeżeli małżonkowie nie mają w chwili żądania rozwiązania małżeństwa wspólnego miejsca zamieszkania – prawo państwa, w którym oboje małżonkowie mieli ostatnio miejsce wspólnego zwykłego pobytu, jeżeli jedno z nich ma w nim nadal miejsce zwykłego pobytu.

 

W razie braku okoliczności rozstrzygających o właściwości prawa na podstawie przepisów ust. 1 i 2, do rozwiązania małżeństwa stosuje się prawo polskie.

Postanowienia ust. 1-3 stosuje się odpowiednio do separacji.

jak więc widzisz :

nie zawsze właściwe będzie prawo polskie.

Jeśli pozostajesz w związku małżeńskim z obcokrajowcem, musisz wiedzieć, jak dokładnie wygląda twoja sytuacja.

(nie, nie zachęcam do rozwodu i nie twierdzę, iż zawsze są problemy w takich sytuacjach)

Może np. wyszłaś za mąż za Niemca czy Hiszpana i przez cały okres małżeństwa mieszkaliście poza Polską, a następnie Ty sama zdecydowałaś się do Polski wrócić po czym podjęłaś decyzję o rozwodzie?

Jak wspominałam najpierw trzeba ustalić, czy sąd w Polsce będzie właściwy do rozpoznania sprawy.

Wnosząc sprawę do sądu w Polsce musisz mieć świadomość, iż może tak być że sąd będzie orzekał w oparciu o przepisy obcego prawa.

Jeden z kolejnych wpisów będzie poświęcony omówieniu przykładowych sytuacji.

właściwość sądu

Tak, oczywiście – oprócz polskich ustaw są też rozporządzenia unijne.

Nie tylko to, iż te rozporządzenia po prostu są.

Więcej: są stosowane przez polskie sądy.

Jednego z ważniejszych rozporządzeń – nr 2201/2003 – potocznie zwanego Bruksela bis II dotyczy osobny wpis na blogu.

Dlatego też właśnie zawsze dokładnie analizuję sytuację pod kątem właściwego sądu i właściwego prawa.

Mówiłam, iż każda sprawa jest inna?

Jeśli masz taka “transgraniczną” sytuację, przed wniesieniem pozwu czy wniosku do sądu skonsultuj się z prawnikiem.

Czasami kontakt z polskim prawnikiem może okazać się niewystarczający i w takiej sytuacji konieczna będzie rozmowa z prawnikiem, który zna prawo (i ma wiedzę w kwestii stosowania tego prawa)  obowiązujące w danym kraju.

Może jeszcze chciałeś zadać pytanie:

czy w takim razie może być tak, iż właściwe byłyby sądy w dwóch krajach?

Jeśli tak, to odpowiedź brzmi: tak,  to się zdarza.

W takim razie czy mogą równolegle toczyć się dwa postępowania?

Spokojnie – nie może być tak, iż będą toczyć się równolegle dwa postępowania.

Ale są sytuacje, w których będę zachęcać do szybszego podejmowania decyzji w kwestii wniesienia pozwu.

Właśnie po to, aby sprawa “była zawisła” przed sądem w Polsce.

Tak, właściwy sąd i właściwe prawo to ważna kwestia.:)