Rozdzielność majątkową małżonkowie mogą ustanowić sami w drodze umowy. Ale rozdzielność majątkowa z datą wsteczną może być ustanowiona tylko w sądzie. Domyślasz się może, kto mógłby być pokrzywdzony gdyby rozdzielność z datą wsteczną mogli ustanowić sami małżonkowie?
Co do zasady z datą ślubu powstaje wspólność ustawowa.
Małżonkowie mogą jednak sami zdecydować inaczej i w drodze umowy (w formie aktu notarialnego) ustanowić rozdzielność majątkową.
Zdarzają się jednak sytuacje, kiedy takiej rozdzielności domaga się tylko jedno z małżonków, drugie zaś nie ma zamiaru się na nią zgadzać.
Jak przyjmuje się w orzecznictwie:
Ustanowienie przez sąd rozdzielności majątkowej między małżonkami, którzy pozostawali we wspólności ustawowej lub umownej, z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa jest dopuszczalne w zasadzie tylko wtedy, gdy z powodu separacji faktycznej (życia w rozłączeniu) niemożliwe było już w tym dniu ich współdziałanie w zarządzie majątkiem wspólnym.Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 grudnia 2008 r. sygn. akt :II CSK 371/08
I takie nieco starsze orzeczenie Sądu Najwyższego, ale zachowujące aktualność:
Artykuł 52 k.r. i o. przewiduje możliwość zniesienia wspólności ustawowej małżeńskiej z ważnych powodów. Nakłada to na Sąd orzekający obowiązek ustalenia, czy w konkretnej sprawie “ważne powody” rzeczywiście wystąpiły. Poczynienie szczegółowych ustaleń jest ważne, zwłaszcza w tych sprawach, gdy powód domaga się zniesienia wspólności z mocą wsteczną. W sprawach o zniesienie wspólności małżeńskiej nie można oprzeć rozstrzygnięcia wyłącznie na uznaniu powództwa lub przyznaniu okoliczności faktycznych (art. 431 w zw. z art. 452 k.p.c.). W każdej takiej sprawie wymagany jest dowód z przesłuchania stron (art. 432 w zw. z art. 452 k.p.c.).
Separacja małżonków może stanowić ważny powód w rozumieniu art. 52 k.r. i o. Jednakże w orzecznictwie Sądu Najwyższego podkreśla się, że przy znoszeniu wspólności majątkowej małżeńskiej z mocą wsteczną, niezbędne jest uwzględnienie interesów osób trzecich, tzn. wierzycieli każdego z małżonków. Nie można bowiem zawsze i automatycznie dawać pierwszeństwo ochronie interesów rodziny przed ochroną interesów wierzycieli.
A jeśli chodzi o pytanie postawione na samym początku wpisu:
Zarówno doktryna, jak i orzecznictwo podkreślają, że art. 52 k.r.o. może być wykorzystywany w celu pokrzywdzenia wierzycieli małżonków.
Dlatego też takie sprawy naprawdę nie są łatwe, a sąd aby uwzględnić żądanie pozwu musi mieć przekonanie, iż motywem wniesienia pozwu nie była chęć pokrzywdzenia wierzycieli.
Rozdzielność majątkowa z datą wsteczną?
Możliwe, choć trudne do uzyskania.
Rozdzielność majątkowa z datą wsteczną może być ustanowiona tylko przez sąd.
Sprawy o ustanowienie rozdzielności majątkowej – bez względu na wartość przedmiotu sporu – należą do właściwości rzeczowej sądu rejonowego.
Wspominałam już, iż w sprawach przed sądem liczą się dowody?
Pewnie tak, ale to jeszcze raz: w sprawach przed sądami postępowanie dowodowe jest naprawdę istotne.
A jeśli już o tej rozdzielności mowa… to czy tylko małżonkowie mogą wystąpić z takim pozwem, czy tez może zrobić to ktoś jeszcze (no i w jakim celu miałby to robić?) O tym wkrótce opowiem w jednym z kolejnych wpisów.
