W sprawie o podział majątku sąd musi określić, jaką wartość mają poszczególne składniki, które do tego majątku wchodzą. Ale gdy taka sprawa ma miejsce kilka lat po rozwodzie, to na jaką datę sąd będzie określał wartość majątku?

Często jest tak, iż (byli już) małżonkowie po rozwodzie odkładają podział majątku na tzw. kiedyś.

Co prawda podział ten może nastąpić nawet po latach od ustania wspólności, ale … im wcześniej się tym zajmiesz, tym lepiej.

Przyczyn tego stanu rzeczy może być sporo. Popularne z nich to : „nie będziemy chodzić po sądach”, „nie mamy pieniędzy”, „nie mamy takiej potrzeby, bo dobrze jest jak jest”.

Tyle że odkładanie tej sprawy na później może spowodować więcej kłopotów, niż jesteś w stanie przewidzieć.

Pisałam już o tym, że w razie śmierci jednego z byłych małżonków w takiej sytuacji wchodzą w jego miejsce spadkobiercy.  Spadkobiercami mogą być np. kolejna żona i dzieci z kolejnego małżeństwa, albo nawet obca osoba – na podstawie testamentu.

Ale to jeszcze nie wszystkie komplikacje.

Zdarza się tak, iż po rozwodzie we wspólnym domu mieszka np. tylko żona, bo mąż ułożył sobie życie w innym mieście, albo nawet w innym kraju.  Obecnie  zdarza się to dość często. Była żona tam mieszka, a więc też dokonuje wszystkich niezbędnych remontów, często  też takich które znacząco podnoszą wartość nieruchomości. A może ta żona mieszka tam ze swoim nowym partnerem? I to ten partner dokonuje nakładów na dom?

Sam widzisz, ile może być z tym problemów.

Jednocześnie przez kilka czy kilkanaście lat, jakie upłynęły od rozwodu, wartość samej nieruchomości może się znacząco zmienić.

Wartość nieruchomości może wzrosnąć, ale wartość samochodów, które były zakupione np. na rok przed rozwodem raczej nie wzrośnie po dziesięciu latach.

A tak  to właśnie bywa : po rozwodzie – zanim dojdzie do podziału majątku – tylko jedna strona z tych wspólnych w końcu jeszcze samochodów korzysta.

Ale wracając do nieruchomości (domu czy mieszkania) – bo to prawie zawsze najważniejszy składnik wspólnego majątku. Małżonkowie często nie mogą dojść do porozumienia jaką ta nieruchomość ma wartość. Wtedy oczywiście sąd zleca sporządzenie opinii biegłemu, który  to biegły nieruchomość wyceni.

I tu właśnie pojawia się trudność: stan nieruchomości z jakiej daty uwzględni biegły w swojej opinii? No i na chwilę będzie biegły określał cenę nieruchomości?

Co do zasady:

Zgodnie z bardzo świeżą uchwała Sądu Najwyższego:

W sprawie o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami skład majątku wspólnego ustala się według chwili ustania wspólności majątkowej, a jego wartość według stanu tego majątku oraz cen w chwili dokonywania podziału. (Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 23 lutego 2018 r. sygn. akt : III CZP 103/17)

tak więc:

Skład majątku ustala się według stanu na dzień ustania wspólności majątkowej.

Wartość tego majątku według cen rynkowych z daty dokonywania podziału wspólnego majątku.

To oczywiście nie koniec kłopotów. Bywa, iż przez lata po rozwodzie (a przed podziałem majątku) ktoś (tj. były mąż lub żona) sprzedał/ zniszczył/ podarował innej osobie coś, co wchodziło w skład majątku wspólnego…

jak wynika z orzecznictwa:

przedmiotem podziału mogą być jedynie przedmioty majątkowe, które były objęte wspólnością w chwili jej ustania i które nadal znajdują się w majątku małżonków.

I jeszcze:

W postępowaniu o podział wspólnego majątku jest taka zasada, iż podział obejmuje składniki wchodzące w skład majątku w chwili podziału, jednak rozliczeniu podlega całość stosunków majątkowych.

O takich sytuacjach będzie w kolejnych wpisach.

Będzie też o tym co w sytuacji, gdy małżonkowie – jeszcze będąc małżeństwem (a przynajmniej w czasie gdy mieli wspólność ustawową) założyli spółkę, a po rozwodzie (gdy jeszcze relacje między nimi były w miarę dobre) nie zdecydowali się na podział wspólnego majątku… Przekonasz się, że to naprawdę kłopotliwa sytuacja, zwłaszcza gdy to właśnie dopiero po rozwodzie spółka zaczęła  świetnie prosperować.