Wraz z uprawomocnieniem się wyroku w sprawie o rozwód ustaje wspólność ustawowa.
Jak już tego ustroju wspólności ustawowej nie ma, możliwy jest podział majątku.
W skład majątku oczywiście mogą wchodzić nieruchomości, samochód, oszczędności w banku, ale co w sytuacji, gdy jest to wierzytelność?
Wierzytelność względem osoby trzeciej, doprecyzujmy.
Często jest tak, iż małżonkowie są wspólnie stroną czynności prawnych – z osobami trzecimi.
Zgadza się – może w takiej sytuacji powstać więcej komplikacji prawnych niż zwykle.
A gdy dochodzi do rozwodu, możliwych komplikacji może pojawić się jeszcze więcej.
Bo co np. w sytuacji, gdy byli małżonkowie nie są już w żaden sposób zgodnie współdziałać?
Dochodzenie wierzytelności. Zobacz, co stanowi orzecznictwo w tym temacie:
Po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej każdy ze współmałżonków może samodzielnie dochodzić przypadającej mu części wierzytelności, jeżeli świadczenie dłużnika ma charakter podzielny. Jeżeli świadczenie jest niepodzielne, każdy z małżonków może dochodzić wierzytelności stanowiącej przedmiot wspólności tylko wtedy, gdy realizuje czynność zachowawczą w rozumieniu art. 209 k.c.
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 września 1999 r., sygn. akt II CKN 460/98
Warto zapoznać się z uzasadnieniem tego orzeczenia.
W uzasadnieniu postanowienia Sąd wskazał, iż:
Nie może budzić wątpliwości, że wierzytelność może stanowić składnik majątku wspólnego zarówno w sytuacji, gdy wynika ze stosunku prawnego, którego stroną są oboje małżonkowie, jak i wówczas, gdy stroną jest wyłącznie jeden z nich.
Przede wszystkim należy przyjąć, że w czasie trwania wspólności do wierzytelności wchodzącej w skład majątku wspólnego małżonków nie mogą znaleźć wprost zastosowania przepisu kodeksu cywilnego normujące wielość wierzycieli.W szczególności, jeżeli wierzytelność dotyczy świadczenia podzielnego, wierzytelność nie ulega podziałowi na dwie części.
Ponadto:
W orzecznictwie Sądu Najwyższego sformułowane zostało stanowisko, zgodnie z którym od chwili ustania wspólności do chwili dokonania podziału majątku wspólnego każde z małżonków może dochodzić od dłużnika we własnym imieniu i na swoją rzecz części wierzytelności stanowiącej składnik tego majątku. odpowiadającej przysługującemu mu udziałowi w majątku wspólnym, jeżeli należne świadczenie jest podzielne w rozumieniu art. 379 k.c.
Nie jest natomiast możliwe dochodzenie części wierzytelności, nawet dotyczącej świadczenia podzielnego, jeżeli wierzytelność ta nie ma charakteru samodzielnego, lecz jest pochodna od rzeczy będącej przedmiotem wspólności (np. czynsz dzierżawny).
Widzisz?
“majątek wspólny” to więcej niż tylko rzeczy materialne.
Inaczej kwestia ta wygląda w czasie trwania wspólności ustawowej, a inaczej po jej ustaniu.
Po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej każdy ze współmałżonków może samodzielnie dochodzić przypadającej mu części wierzytelności, jeżeli świadczenie dłużnika ma charakter podzielny.
Jeżeli natomiast świadczenie ma charakter niepodzielny, do sytuacji małżonków (współuprawnionych) należy stosować odpowiednio przepisy dotyczące współwłasności w częściach ułamkowych. Oznacza to m.in., że każdy z małżonków (byłych małżonków) może realizować wierzytelność stanowiącą przedmiot wspólności w granicach czynności zachowawczych.
Tak właśnie wyjaśnił tę kwestię Sąd Najwyższy.
Brzmi dość skomplikowanie, prawda?
Cóż, uzasadnienia orzeczeń często pisane są dość złożonym językiem.
Tak, w praktyce też nie jest to takie proste.
Ale jeśli masz taką sytuację – skonsultuj to z prawnikiem.
Na pewno da się coś zrobić.
