Zdarza się, iż małżonkowie przez dłuższy czas przed wniesieniem pozwu o rozwód  nie mieszkają razem, zdarza się iż mąż lub żona po prostu wyprowadza się ze wspólnego domu, zdarza się iż mąż czy żona wyjeżdża w poszukiwaniu pracy za granicę i po kilku miesiącach czy latach kontakt się urywa …

Naprawdę różnie to bywa w życiu.

Zdarza się, iż małżonek od lat przebywa za granicą, a drugi w tym czasie zaczął układać sobie życie w kraju z nowym partnerem czy partnerką. I ten małżonek mieszkający w kraju chciałby uporządkować swoje sprawy i zakończyć istniejące tylko na papierze małżeństwo. Zwłaszcza kiedy w nowym związku pojawią się dzieci.

Ale w pozwie o rozwód trzeba podać adres zamieszkania drugiej strony (czyli pozwanego) – aby sąd tej drugiej stronie mógł doręczyć odpis pozwu.

I tu pojawia się czasami problem: bo powód – a więc ten, kto występuje z pozwem, nie wie co ma napisać, bo zwyczajnie adresu tego nie zna, współmałżonka od miesięcy nie widział, a i kontakt telefoniczny dawno się już urwał…

Rodzina nie wie, gdzie się współmałżonek podziewa. Znajomi też nie wiedzą. Jego (jej) znajomi nawet jak wiedzą, to raczej nie powiedzą. Ogólnie wesoło to nie jest.

Na szczęście nie jest to sytuacja bez wyjścia.

W prawie cywilnym  rozwiązanie takiej sytuacji nazywa się “kurator dla osoby nieznanej z miejsca pobytu”.

Stanowi o tym art. 144 k .p. c.

§ 1.     Przewodniczący ustanowi kuratora, jeżeli wnioskodawca uprawdopodobni, że miejsce pobytu strony nie jest znane. W sprawach o roszczenia alimentacyjne, jak również w sprawach o ustalenie pochodzenia dziecka i o związane z tym roszczenia, przewodniczący przed ustanowieniem kuratora przeprowadzi stosowne dochodzenie w celu ustalenia miejsca zamieszkania lub pobytu pozwanego.

Aby jednak sąd tego kuratora ustanowił, trzeba uprawdopodobnić, iż nie ma się pojęcia, gdzie druga  strona przebywa.

A to wcale nie jest takie łatwe.

Na pewno nie wystarczy napisać w pozwie “nie wiem, gdzie mój mąż przebywa” czy ” nie mam kontaktu z żoną i nie znam jej adresu”.

To znacznie bardziej złożone.

Trzeba podjąć sporo konkretnych działań, aby sąd taki wniosek uwzględnił i wszelkimi  możliwymi sposobami spróbować ten adres drugiej strony ustalić.

Nie wystarczy także np. zwrócona korespondencja z adnotacją, iż adresat się wyprowadził.

Trzeba się trochę bardzie postarać, aby tę okoliczność uprawdopodobnić.

Przydatne (niezbędne) mogą więc okazać się pisma z biur adresowych czy od właściwych organów zajmujących się tzw. ewidencją ludności.

Jednak jeśli adresu nie uda się ustalić, pamiętaj, iż jest możliwość, aby sprawa mogła “ruszyć” 🙂

W kwestii ustanowienia kuratora dla osoby nieznanej z miejsca pobytu wypowiedział się też Sąd Najwyższy:

Uprawdopodobnienie, że miejsce pobytu strony jest nieznane, stanowi podstawowy warunek ustanowienia kuratora. Wynika to wyraźnie z art. 144 § 1 kpc. Zdanie pierwsze tego przepisu brzmi: „Przewodniczący ustanowi kuratora, jeżeli wnioskodawca uprawdopodobni, że miejsce pobytu strony nie jest znane”. (…) Nie można uznawać za uprawdopodobnienie samego twierdzenia strony, że nie zna aktualnego miejsca zamieszkania (pobytu) strony przeciwnej.

W praktyce sądowej przesłanki ustanowienia kuratora dowodzone są przy pomocy takich dokumentów, jak pisemne informacje biur adresowych lub organów ewidencji ludności. Trafnie także w literaturze przedmiotu podnosi się, że wobec praktycznie nieograniczonej możliwości korzystania z wyjazdów i okresowych pobytów za granicą należy – odpowiednio – zaostrzyć kryteria oceny, czy doszło do uprawdopodobnienia. W miarę potrzeby, i dla zapobieżenia ewentualnym nadużyciom, należałoby przesłuchać na tę okoliczność w trybie art. 299 kpc przeciwnika strony, dla której ma być ustanowiony kurator, domowników, sąsiadów, właściciela lub administratora domu itp. Samo zwrócenie się przez Sąd do Posterunku Policji, który przytoczył dane przez powódkę znane i w jej pismach do Sądu orzekającego przedstawione, nie może stanowić wypełnienia wymagania przewidzianego w art. 144 § 1 zdanie 1 kpc.

Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 30 czerwca 1997 r., sygn.. akt. II CKU 71/97

Każda sprawa jest inna.

Nie sugeruj się tym, co zrobił sąd w sprawie stryja czy sąsiadki…